Sunday, 9 December 2018

लोहापे परिक्रमा (LOHAPE LAKE)

               नर्मदा परिक्रमा,गोवर्धन परिक्रमा किंवा राजगड प्रदक्षिणा हे सगळ्यांनीच ऐकलं असेल पण "लोहापे परिक्रमा" हे आपण प्रथमच ऐकत असाल. लोहापे म्हणजे नक्की काय आहे हाच प्रश्न खूप जणांना पडला असेल तर ह्या सगळ्यांचाच उलगडा कारण्यासाठी घातलेला हा सर्व घाट.
लोहापे तलाव
             मागच्या रविवारी माथेरान झाल्यानंतर काहीतरी वेगळं करायचं ह्या उद्देशाने घेतलेले हे ठिकाण म्हणजे लोहापे तलाव. लोहापे तलाव म्हणजे भिवंडीपासून २१ किमी अंतरावर अंबाडी फाटा आणि तिथून पुढे ७ किमी अंतरावर लोहापे गाव त्या गावात असणारा हा महाकाय तलाव. ह्या तलावाची माहिती मिळताच आम्ही तिथे जायचं ठरवलं. रविवारी सकाळी लवकर निघून लवकर पोहोचायच्या उद्देशाने सकाळी सव्वा सहाच्या सुमारास निघालो होतो वाटेत सूर्योदय होईपर्यंत मी दुर्गाडी जवळ पोहोचलो होतो तिथलं दृश्य बघून राहवलं नाही म्हणून गाडी बाजूला लावली आणि एक फोटो काढला
दुर्गाडी 
            मी वेळेत पोहोचलो खरं पण माझ्या काही मित्रांना उशीर होणार हे अंबाडी फाट्यापाशी जाऊन कळलं. पण तरीही वेळ वाया घालवायचा नाही म्हणून जवळच असणाऱ्या वज्रेश्वरी मातेच्या देवळाला भेट द्यायचं ठरवलं आणि गाडी वज्रेश्वरीच्या दिशेने वळवली. पावणे आठच्या सुमारास मी वज्रेश्वरी मातेच्या मंदिरात जाऊन दर्शन घेतलं.
वज्रेश्वरी माता मंदिर
              पुन्हा अंबाडी फाट्याच्या दिशेने निघालो लवकर पोहोचल्यामुळे तलावाकडे जाण्यासाठी गाडीची व्यवस्था केली. जेणेकरून पुन्हा नंतर वेळ वाया जाणार नाही. मागून आमचे मित्र आले. सुरवातीला चहानाश्ता करून सगळे तलावाच्या दिशेने निघालो आठ किमी म्हणजे आम्ही अर्ध्या तासातच तलावापाशी पोहोचलो.
 लोहापे गाव 
लोहापे तलाव
             सुरुवातीला तलावाला भेट द्यायच्या दृष्टीनेच आम्ही गेलो होतो पण तलावाच्या बाजूने पुढे जाणारी वाट दिसली आणि म्हंटलं पुढे जाऊन बघू तरी नक्की आहे काय? म्हणून पुढे जात गेलो जसं जसं पुढे जात गेलो तसतशी वाट भेटत गेली. समोरून एक मेंढपाळ सोबत बकऱ्यांना घेऊन येत होता त्यांना फक्त विचारलं दादा पुढे रस्ता आहे ना??? तेव्हा तो म्हणाला हो पुढं झोपड्या पण आहेत. ठरलं तर मग आज परिक्रमा करायचीच. एक नवीन ध्येयाच्या उत्साहाने आम्ही चालत होतो. बाजूला गावकरी मासेमारी करत होते. 
गावकऱ्यांची मासेमारी    
            वाटेत बरीच जंगली झुडपं फुलं नजरेस पडत होती. तेवढ्यात  वाटेच्या उजव्या बाजूस एक झोपडी दिसली म्हणून ती बघायला गेलो छत नसलेली ही झोपडी पण आसरा घेण्यासाठी पुरेशी होती एव्हाना बारा वाजले होते त्यामुळे तिथेच सगळ्यांनी जेवायचं ठरवलं. सगळ्यांचं जेवण होईपर्यंत मी आणि अजय दोघांनी तलावाच्या जवळ जायचं ठरवलं तिथेच गवताच्या पेंढी ठेवल्या होत्या त्यावर दोन चार उड्या मारून पुढच्या प्रवासाला लागलो
LUNCH POINT
              आता मोठंमोठाली झाडं सुकल्याने उन्हाचा तडाखा खूप जाणवत होता. तेवढ्यात समोर एका गावकऱ्याची झोपडी दिसली झोपडी कसली हो राजमहाल च होता तो!!! त्यांना आम्ही विचारलं दादा आतून बघू का घर?? तर त्यांनी एका सेकंदात उत्तर दिलं "बघा की घर माणसासाठीच असतं." असं मुंबईत कोणी म्हणतं का हो??? असो त्यांनी नंतर त्यांची शेती दाखवली समोर भात लावला होता आणि अंगणात घेवडा अंबाडी तूरडाळ आणि मिरच्या. सगळी चौकशी केली आणि पुढे निघणारच होतो तेवढ्यात ते म्हणाले "तुम्ही रस्ता चुकू शकता त्यामुळे तुम्ही 2 मिनिटं थांबा मी चुलीवर भात ठेवलाय तो झाला की मी तुम्हाला वाट दाखवायला येतो."
सुकलेली झाडं
हाच तो राजमहाल ...
 ...आणि हेच ते राजे 
 मिरचीची रोपं 
 तूरडाळ 
 अंबाडीची भाजी 
कांद्याची शेती
          आम्ही खरंच धन्य पावलो कारण आम्ही जर त्या जागेवर रस्ता चुकलो तर तिथे रस्ता सांगायला कोणी चिटपाखरूही नव्हतं. त्यांनी सांगितल्याप्रमाणे ते आम्हाला वाट दाखवायला आले त्यांना धन्यवाद म्हणून आम्ही आता तलावाच्या दुसऱ्या टोकाच्या दिशेने प्रवास सुरु केला. वाटेत एक विहीर लागली तिथे सगळ्यांनी पाणी भरून घेतलं आणि रस्ता विचारला गावातल्या मावशींनी सांगितलं इथून पुढे जा वाटेत एक देऊळ लागेल तिथून पुढे जा. त्यांनी सांगितल्याप्रमाणे वाटेत एक गणपतीचं देऊळ लागलं त्याचं दर्शन घेतलं
गावातील गणपतीचं देऊळ
            मी आणि अजय पुन्हा तलावपाशी येतच होतो तोच माझ्या पायाशी मला एक हिरव्या रंगाचा सरडा दिसला आम्ही आमच्या नादात गप्पा मारत चाललो होतो आणि तो ज्या स्थितीत दिसला मी जोरात ओरडलो तसा तो स्तब्ध झाला मी पहिल्यांदाच हा सरडा पहिला होता त्याच नाव शमेलिऑन सरडा सगळ्यात मोठी जीभ असणारा हा सरडा. त्याचे मनसोक्त फोटो घेतले त्याला पाहून खरंच ह्या अचानक भयानक ठरलेल्या लोहापेभेटीचं लोहापेप्रदक्षिणेत ज्या प्रकारे रूपांतर झालं त्याचं सार्थक झालं असं वाटलं.
शॅमेलिअन सरडा
             ह्या सगळ्या आठवणींची पोतडी बांधून पुन्हा मी माझ्या बाईक पाशी येऊन पोहोचलो गाडी घेतली आणि आपल्या परतीच्या दिशेने रवाना झालो.
अब तक.....56

Sunday, 25 November 2018

प्रवास माथेरानचा पण.... एका वेगळ्या वाटेने. (MATHERAN... FROM UNKNOWN ROUTE)

            गेले दोन रविवार दिवाळीमुळे घरी बसून घालवले पण आता ठरवलं घरी बसण्यात काही अर्थ नाही म्हणून म्हंटलं निदान कुठे फिरायला तरी जावं म्हणून अजयशी संपर्क केला. तो म्हणाला अगदीच कुठे नाहीतर निदान माथेरानला तरी जाऊ. मी म्हंटलं चालेल चल.  माथेरान तसा आत्ता दोन महिन्यांपूर्वीच केला होता पण तो ONE TREE HILLच्या रस्त्याने. आणि आता माथेरानला जायचं निमित्त होतं ते म्हणजे माथेरानला पोहोचण्याचा सगळ्यात पहिला रस्ता. जिथून माथेरानचा शोध लागला. सन १८५०मध्ये Hugh Malet ह्या ब्रिटिश अधिकाऱ्यांने ह्या वाटेने जाऊन सर्वात आधी माथेरान गाठलं म्हणूनच म्हंटलं चला आपण पण जाऊ.
माथेरानवर घेऊन जाणारी सगळ्यात पहिली वाट  
             झालं तर मग ठरलं रविवारी सकाळी ठरल्याप्रमाणे ७.२५ ची ट्रेन पकदडून सव्वाआठच्या सुमारास कर्जत स्टेशनला पोहोचलो सगळ्यात आधी नाश्ता केला आणि आमच्या ठरलेल्या हजारे काकांची काळी पिवळी टॅक्सी पकडली ती सुध्दा एकदम नवीन होती आणि त्या नवीन गाडीत आम्ही आठच्या जागी दहा जण बसलो. त्यात आमचा मित्र भरत खाली बसला होता. नंतर त्याच्यासाठी हजारे काकांनी स्टूल मागवलं. अशी सगळी धमाल करत आम्ही कर्जत स्टेशनवरून पोखरवाडीच्या रस्त्याला लागलो.
हजारे काका आणि त्यांची नवीन गाडी 
आठच्या जागी दहा आणि हाच तो भरत         
            पोखरवाडीवर जायचं म्हणजे उजव्या बाजूला माथेरानचा डोंगर डाव्या बाजूला इर्शाळगड आणि मधोमध मोरबे धरण. मोरबे धारणापाशी पोहोचल्यावर आम्ही गाडी थांबवली कारण समोरचं दृश्य अप्रतिम होतं ते कॅमेरात टिपून पुढे आम्ही थेट पोखरवाडी गाठलं.
इर्शाळगड ,मोरबे धरण आणि माथेरान
ग्रुप फोटो  
              पोखरवाडीच्या पुलावरून वर गेलं की धनवाडी येते. आमच्या ट्रेकचा रस्ता म्हणाल तर धनवाडी पासून रामबाग. रामबाग म्हणजे माथेरानचं शेवटचं टोक. पोखरवाडी ते रामबागच्या वाटेवर ४ पठार लागतात. तसं म्हणलं तर ही छोटी छोटी गावचं. कौलारू घरं, घरासमोर अंगण आणि सोबत दुधदुभती जनावरं. तिथल्या गावकऱ्यांशी माहिती घेऊन आम्ही पुढे लागलो.  एव्हाना ऊन यायला सुरुवात झाली होती.

धनवाडी मधली धमाल
             आमचं ध्येय आमच्या समोरच होतं गारवा होता तो पर्यंत आम्ही पटापट चालत होतो. थोडं पुढे गेल्यावर बुरुजवाडी आली तिथून एक काका नांगर डोक्यावर घेऊन चालले होते. त्यांच्याकडून थोडी माहिती घेऊन आम्ही त्यांच्याच बरोबर चालण्याचा प्रयत्न केला पण त्यांची चाल आणि आमची चाल ह्यात खूप फरक होता. शेवटी आम्ही त्यांना बोललो तुम्ही व्हा पुढे आम्ही येतो.


रणरणतं ऊन आणि पायपीट
भर उन्हात झाडाखालचा आसरा  
              आता बऱ्यापैकी चढावाला सुरुवात झाली होती म्हणून आमचा ही वेग मंदावला होता पण हळू चालताना का ना होईना आजूबाजूचा परिसर अत्यंत आनंद देत होता. डाव्या बाजूला इर्शाळगड होडीच्या आकारात होताच जवळपास अर्ध्यापेक्षा जास्त वर आल्याने आता मोरबे धरण पण पूर्ण दृष्टीक्षेपात येत होतं. तोच उजव्या बाजूला एक झेंडा दिसला तो कुठला किल्ला असेल ह्यावर चर्चा करता करता उमगलं की तो म्हणजे किल्ले सोंडाई.
किल्ले इर्शाळगड
मोरबे धरण
माथेरानची डोंगररांग आणि उजव्या बाजूला किल्ले सोंडाई
            जो आम्ही मागच्या वर्षी केला होता. त्या ट्रेक च्या आठवणी जागवत आता आम्ही तिसऱ्या पठारावर येऊन पोहोचलो ते म्हणजे रामबाग जंगल. काही का होईना जंगलात गेल्यावर असं वाटलं हा रस्ता संपूच नये कारण ह्या रणरणत्या उन्हातून अचानक मिळालेली सवली म्हणजे स्वर्गसुखच होतं. मागे वळून पाहिल्यावर आम्हाला कळत होतं आम्ही कुठून आलो आणि कुठपर्यंत पोहोचलो. त्याच गप्पा मारत जंगलाचा आनंद घेत आमची चाल सुरू ठेवली
रामबागच्या जंगलातील प्रवेश
                    उन्हामुळे तहान खूप लागत होती. वाटेत कुठे पाणी मिळेल का ते पाहत होतो तेवढ्यात एक ठिकाणी डोंगरातून थेंब थेंब पाणी पाझरताना दिसलं पण ते बाटलीत भरण्याइतपत नव्हतं.  मग तिथे तहान न भागवता फक्त डोकं भिजवल. आणि पुढे जाऊन बघतो तर अशाच दगडातून येणाऱ्या पाण्याने गावकरी पाणी भरत होते. त्यांनी त्यासाठी नामी शक्कल लढवली होती. पाण्याच्या प्रवाहापाशी त्यांनी एक बाटली लावलेली खऱ्या अर्थाने त्या जागेवरचा तो नळच होता. तिथे मनसोक्त पाणी पिऊन आणि पाणी भरून पुढच्या वाटेला लागलो

भर उन्हात लाभलेला अमृताचा झरा
            एव्हाना रामबाग पॉईंटची हद्द दिसायला लागली होती.  तेव्हा आम्हाला समजलं की आता आम्ही पोहोचलो आहोत. त्यामुळे रामबाग पॉईंटच्या हद्दीवर सगळ्यांचा एक फोटो काढला.  एव्हाना एक वाजला होता भूक अशीही लागली होती. पुढे जाऊन खायचं म्हंटलं तर माथेरानच्या माकडांची भीती म्हणून तिथेच बसून जेवणाचा आनंद घेतला आणि माथेरान च्या हद्दीत प्रवेश केला.
रामबाग पॉईंट 
माथेरानमधील प्रवेश          
                पुढे आमचा एक मित्र म्हणाला "मी आजपर्यंत बऱ्याच वेळा माथेरानला आलो पण मला Panther's Cave आजपर्यंत नाही दिसली" मग आम्ही ठरवलं चला आलो आहोत तर ती शोधू म्हणून मग सगळ्यात आधी माथेरानचा नकाशा बघितला. आम्ही असलेल्या ठिकाणचा अंदाज घेतला तेव्हा कळलं की ती Cave रेसकोर्सच्या मागच्या बाजूस आहे म्हणून आधी रेसकोर्सजवळ पोहोचलो. तिकडे एक झाड पाहिल्यावर जवळपास  सगळे  विसरूनच गेले की आपण काही शोधत आहोत असं. 
माथेरानचा नकाशा
रेसकोर्स
माथेरानमध्ये माकडं कमी होती का??
               रेसकोर्स इतका मोठा त्यात ती Cave इतकी छोटी म्हणून आम्ही तिथल्या एका स्थानिक व्यक्तीस विचारलं तेव्हा त्यांनी सांगितलं कि पुढे GOLD CROFT नावाचा बंगला आहे त्या बंगल्यात ती गुहा आहे म्हणून मग आम्ही त्यादिशेने निघालो. ही Cave खाजगी बंगल्याच्या आवारात असल्यामुळे आधी आम्ही तिथल्या लोकांची परवानगी घेतली आणि आत मध्ये प्रवेश केला.सुमारे दहा फुटाच्या आवारात पसरलेली ही गुहा सध्या ह्या गुहेत देवाच्या काही मुर्ती आहेत त्यांची दृश्य टिपले आणि  पुन्हा माथेरानच्या मार्केटच्या दिशेने निघालो
GOLD CROFT
AND.... FINALLY PANTHER'S CAVE
               ज्या एका आशेवर आम्हाला FRANSIS ने आम्हाला खालपासून वरपर्यंत आणलं त्याठिकाणी येऊन पोहोचलो ते म्हणजे माथेरानच्या मार्केटमधला Milkmaid गोळा. तिथे गेल्यावर प्रत्येकाने आपापल्या आवडीचा गोळा खाल्ला. तिथे बाजूलाच असलेली माथेरानची प्रसिद्ध चिक्की आणि मध घेऊन आम्ही पुन्हा परतीच्या प्रवासाला लागलो.
MILKMAID GOLAA  
                    एव्हाना ६ वाजले होते त्यामुळे शेवटची बससुद्धा गेली होती म्हणून  शेवटी टॅक्सी करून नेरळ स्टेशन गाठलं आणि लोकल पकडून साडेसातच्या सुमारास घरी पोचलो.
माथेरानची डोंगररांग
"सुभाष सर" धन्यवाद ....