कर्नाटक भाग ४:- हंपीची दुसरी बाजू

         मागच्या भागात आपण पहिली ती हंपीची एक बाजू आजच्या भागात आपण पाहू ती हंपी ची दुसरी बाजू. थोडक्यात MONKEY HILL म्हणजेच अंजनेया पर्वत, पण तिथे भेट देण्यापूर्वी प्रथम बाजूला असलेल्या विरुपाक्ष मंदिरास प्रथम भेट दिली. विरुपाक्ष मंदिर हे हंपीतील केंद्रस्थानी असलेले मंदिर म्हणून ओळखले जाते. त्यामुळे दिवसाची सुरुवात हि विरुपाक्ष मंदिराच्या दर्शनाने करून नंतर गाडी भाड्याने घेऊन अंजनेय पर्वताचा प्रवास सुरु केला.

विरुपाक्ष मंदिर

            हंपीमध्ये स्थित विरुपाक्ष मंदिर हे भगवान शिव आणि त्यांची संगीतमय देवी पंपा यांना समर्पित करून ह्या मंदिराची निर्मिती करण्यात आली आहे. विरुपाक्ष मंदिर हे नऊ मजले व ५० मीटर उंच गोपुरम असलेले हे मंदिर तुंगभद्रा नदीच्या दक्षिणेकडील हेमकुट टेकडीच्या पायथ्याशी आहे. हे मंदिर दक्षिण भारतीय द्रविड स्थापत्यशैलीची आठवण करून देते. हे वीट आणि चुनखडीने बनलेले आहे. ह्या मंदिरास "पंपपती मंदिर" म्हणून देखील ओळखले जाते.  विरुपक्ष मंदिर हे ७व्या शतकाचे असून त्यावर कोरलेली कोरीव काम ९व्या व  ११व्या शतकातील आहे. सुरुवातीला या मंदिरात केवळ काही पुतळ्यांचा अंतर्भाव करण्यात आला होता पण कालांतराने हे मंदिर एक विशाल इमारतीत रूपांतर झाले. १०व्या शतकात कृष्णादेवरायांनी रंग मंडप बांधला होता जो विजयनगरच्या स्थापत्यशैलीचे नेतृत्व करतो. आजही मंदिरात एक मानाचा हत्ती आहे ज्याची भक्त मनोभावे पूजा करतात.

मंदिरावरील कोरीवकाम

पुष्करणी

मानाचा हत्ती

अंजनेया पर्वत
              अंजनेया पर्वत हे हनुमानाचे जन्मस्थान म्हणून ओळखले जाते. पौराणिक कथेच्या अनुसार जेव्हा रावणाने सीतेचे अपहरण केले तेव्हा श्रीराम आणि लक्ष्मण सीतेच्या शोधात किष्किंदा नगरीत पोहोचले, जिथे हा अंजनेया पर्वत आहे जेव्हा हनुमानाला कळले कि दोन राजकुमार आपल्या नगरीत आले आहेत तेव्हा हनुमानजी स्वतः श्रीराम व लक्ष्मणास भेटावयास आले. पौराणिक कथांनुसार श्रीराम व लक्ष्मण ह्यांची बजरंगबली सोबत झालेली पहिली भेट हि इथेच होय. अंजनी पर्वताकडे खालच्या बाजूने पाहिल्यास माकडाच्या चेहऱ्याची एक प्रतिकृती आपल्या नजरेस पडते म्हणून ह्यास "MONKEY HILL" म्हणून ओळखले जाते.

अंजनेया पर्वत

MONKEY HILL

हनुमानाचे जन्मस्थान

 

अंजनेया पर्वतावरून दिसणारे हंपीचे विलोभनीय दृश्य

निले गगन के तले 

सानापूर तलाव
          अंजनेया पर्वताच्या आजूबाजूला बघण्यास काय आहे? असं विचारल्यावर लक्षात आलं कि सानापूर तलाव हे जलसाठ्याचे एकमेव ठिकाण आहे म्हणून तिकडे जायचे ठरवले. अंजनेया पर्वताच्या सुमारे १० किमी पुढे स्थित "सोनापूर तलाव" हे ठिकाण आहे. तुंगभद्रा नदीतील पाण्याच्या साठ्यासाठी म्हणून ह्या तलावाची निर्मिती करण्यात आली आहे. वाटेवरची काही गावे ओलांडून गेल्यावर एका चढावाच्या दिशेने गेल्यास अचानक हा तलाव समोर येतो. जोपर्यंत आपण जवळ पोहोचत नाही तोपर्यंत सोनापूर तलावाचा थांगपत्ता हि लागत नाही वर निळेभोर आकाश आणि त्याच आकाशात मोहून गेलेला निळाशार हा तलाव बघण्याची मजा हि काही औरच आहे.

सानापुर तलाव

पंपा सरोवर उर्फ मातंग तलाव
           रामायणात पंपा सरोवर म्हणजे आपण लहानपणी ऐकलेली शबरीची बोरे हि कथा ज्या ठिकाणी घडली तेच हे ठिकाण म्हणजे "पंपा सरोवर". राम व लक्ष्मण सीतेच्या शोधात जेव्हा आले तेव्हा त्यांची भेट शबरीशी झाली व तिने प्रभू श्रीरामास सांगितले कि तुम्हाला सीतेचा शोध घ्यायचा असल्यास तुम्ही हनुमानाची मदत घ्या. किष्किंदा स्थित पंपा सरोवर हे अंजनेया पर्वताच्या बरोबर समोर आहे.

पंपा सरोवर 

             तुंगभद्रा नदीची दक्षिण बाजू बघून पुन्हा परतीच्या प्रवासाला लागलो. एव्हाना २ वाजल्याकारणाने भर उन्हात तुंगभद्रेचा पूल ओलांडताना एक निसर्गरम्य दृश्य नजरेस पडलं. चारही बाजूला दगडांचा खच, वरती निळेभोर आकाश, खाली नितळ तुंगभद्रेचे पात्र व मधोमध आपण. हंपीची हि एक आठवण नजरेत व कॅमेरात कैद करून हॉटेलच्या दिशेने रवाना झालो.

 तुंगभद्रा नदीवरील पूल 

निसर्गरम्य

             खरंतर तुंगभद्रा नदी ओलांडून बोटीने यायचा तर प्रवास १० मिनिटाचा आहे. पण नदीला पूर आल्याकारणाने गाडी घेऊन हे अंतर तब्बल २३ किमी होतं. पण आलो आहे तर सगळं करावं म्हणून गाडी घेतली पण आलो ते बरंच झालं, निदान रामायणाच्या वास्तूंचे एका अर्थाने साक्षीदारच झालो.
               हॉटेलमध्ये जाऊन फ्रेश होऊन थोडावेळ आराम करून विरुपाक्ष मंदिराच्या बाजूसच असणाऱ्या हेमकूट पर्वतावरून दिसणारा सूर्यास्त अनुभवण्यास गेलो.
 हेमकूट पर्वत
              विरुपाक्ष मंदिराच्या डाव्या बाजूस पर्वतावर जाण्यासाठी एक रस्ता लागतो ते म्हणजे "हेमकूट पर्वत". हेमकूट पर्वत हंपीमधून सूर्यास्त बघण्यासाठीच उत्तम ठिकाण.हंपीमधील जवळपास सर्व पर्यटक हे सूर्यास्त बघण्यासाठी ह्याच ठिकाणी जमतात.   

  हेमकूट पर्वतावरील सूर्यास्त 

           सूर्यास्त बघून झाल्यावर वेळ आली होती ती दुसऱ्या दिवशी हंपीला निरोप द्यायची परत केव्हातरी नक्की येईन ह्या आशेने व मागील ४ निवासाची अविस्मरणीय यात्रा आठवत त्या रात्री झोपी गेलो व दुसऱ्या दिवशी सकाळी उठून परतीच्या प्रवासाला लागलो.
 
दिवसाचा खर्च
नाश्ता :- ४०/-
बाईक :- ५००/-
प्रसाद :- ११०/-
नारळपाणी : - ३०/-
चहा :- १०/-
जेवण :- ८०/-
----------------
एकूण :- ७७०/-
 

"दिन का साथी "

टीप : -  तुंगभद्रा नदी ओलांडून बोटीने जाण्याचा पर्याय कधीही उत्तम आहे कारण त्यामुळे वेळ हि वाचतो व पैसेही. पण काहीही झालं तरी तुंगभनद्रेची दक्षिण बाजू हि आवर्जून बघावी.

धन्यवाद,

SOLO TRIP SUCCESFULLY COMPLETED,
GOOD BYE TILL NEXT BLOG....