किल्ले कावनई (KAVNAI FORT)

         पावसाने अचानक घेतलेल्या सुट्टीमुळे ह्यावेळी जरा उशिराने हजेरी लावत आहे. मागील रविवार हा वर्ल्डकपच्या अंतिम सामन्यात गेला त्यामुळे तितकं काही जाणवलं नाही पण शेवटी आपली भटकंती ती भटकंतीच. पावसाची वाट पाहत पाहत ह्यावेळी शनिवार उजाडला. त्यात इतकं ऊन असताना सुद्धा शासनाची बंधनं, त्यामुळे नक्की जायचं कुठे हा नेहमीचा प्रश्न समोर होता. कर्जतच्या पट्ट्यातलं जास्त काही उरलं नाहीये म्हणून परत एकदा मोर्चा नाशिकच्या दिशेने वळवला पण तिथे सुद्धा बाकी काय राहिलंय हे शोधत होतो "काय नाई, काय नाई" करता करता शेवटी ज्यावर शिक्का मोर्तब झालं ते म्हणजे "किल्ले कावनई". 

 किल्ले कावनई

            रविवारी सकाळी कल्याणहून ठरलेली ७.५५ ची कसारा ट्रेन पकडून साडे नऊ वाजता कसाऱ्याला पोहोचलो. पावसाचा एक थेंबसुद्धा दूर दूर पर्यंत दिसत नव्हता. म्हणून परिस्थितीचा अंदाज घेऊन झटपट नाश्ता करून कावनईच्या दिशेने रवाना झालो. कसाऱ्याहून कावनई म्हणजे जवळपास एक तासाचे अंतर. कडक उन्हामुळे आजूबाजूची डोंगररांगसुद्धा स्पष्ट दिसत होती. बरोबर ११ च्या सुमारास कावनईच्या पायथ्याशी पोचलो व अजिबात वेळ न घालवता प्रवासाला सुरुवात केली.

कसारा ते कावनई प्रवास

           गावातून प्रवासाची सुरवात झाली तीच बजरंगबलीच्या मंदिरापासून. हनुमान मंदिरात दर्शन घेऊन आम्ही कावनईच्या दिशेने पाहिलं पाऊल टाकलं. कावनई हा किल्ला छोटेखानी असल्याने वर चढाईस एक तास पुरेसा आहे. पावसाळ्यात उन्हाळा असल्याकारणाने आम्हाला जवळपास २ तास लागतील ह्याच अंदाजाने आम्ही निघालो होतो. तसं पाहिलं तर हा किल्ला ३ टप्प्यात मोडतो. पहिला टप्पा दर्गा , दुसरा टप्पा प्रवेशद्वार आणि तिसरा थेट बालेकिल्ला.

हनुमानाचे मंदिर

           गावातून सुरुवात करून आम्ही पुढच्या १० मिनिटातच वर पठारावर असलेल्या दर्ग्यापाशी पोहोचलो तिथे काही मुलं गोट्या खेळत होतो किल्ल्यावर असलेल्या ह्या दर्ग्यामुळे ह्या किल्ल्याला दर्ग्याचा किल्ला म्हणून पण ओळखलं जातं तिथे ५ मिनिटं बसलो मुलांशी संवाद साधला आणि पुढच्या वाटेला लागलो.

दर्ग्याचा किल्ला

इतनी सी हसी, इतनी सी ख़ुशी...

             छोटी असणारी ही चढण पण वरच्या उन्हात मोठी वाटत होती. पण किल्ला छोटा असल्याने आम्ही सुद्धा आरामात चालत होतो फायदा फक्त एकच होता की पाऊस नसल्याकारणाने फोटोग्राफीचा मनमुराद आनंद घेता येत होता. उजव्या बाजूला कावनई गावचा सुंदर नजर दिसतच होता. ते म्हणतात ना "परिस्थिती कशीही असो त्यातल्या त्यात पण जो आपला आनंद शोधतो ना तो सुखी माणूस"

कावनई गाव

 

ध्यानयोग

          हवे तसे फोटो काढत आता आम्ही  जवळपास अर्ध्या वाटेपर्यंत पोहोचलो.  चढाईस सोपा असलेल्या ह्या किल्याच्या वाटेतही पायऱ्या तयार केल्या आहेत.  संथ चालीतही आम्हाला बालेकिल्ला समोर दिसत होता त्याच चालीने आता आम्ही आमच्या दुसऱ्या टप्प्यापाशी आलो तो म्हणजे किल्ल्याचं प्रवेशद्वार.

पायऱ्यांची वाट

कावनईचा बालेकिल्ला

              ह्या प्रवेशद्वारापर्यंत जाण्यास किमान एक २० फुटी शिडी लावली आहे ती शिडी म्हणजे खऱ्या अर्थाने किल्ल्याचं आधार कार्ड आहे. कारण त्या शिडीविना किल्ल्यावर प्रवेश करणं खूप जिकरीचे काम आहे. त्या शिडीच्या साहाय्याने वर गेल्यावर आपण थेट किल्ल्याच्या बालेकिल्ल्यावर पोहोचतो. किल्ल्याच्या प्रवेशद्वाराच्या डाव्या बाजूस एक छोटेखानी गुहा आहे.

प्रवेशद्वार

प्रवेशद्वाराशेजारील गुहा

                  इथून पुढे किल्ल्याचं भलं मोठं पठार एक तळं व तळ्याच्या समोर एक कामाक्षी मातेचं देऊळ नजरेस पडलं आणि समजलं की आपण गडाच्या सर्वोच्च माथ्यावर पोहोचलो आहे. गडावर आजमितीस जास्त अवशेष शिल्लक नाही. गडावर प्रवेश करताच समोर येतं ते म्हणजे पडझड झालेलं एक धान्याचं कोठार आणि गडावर असलेलं एक बारमाही पाण्याचं टाकं.

कामाक्षी मातेचं मंदिर 

शिवपिंड

धान्याचे कोठार

पाण्याचं टाके

             इतक्या प्रवासात एक थेंब सुद्धा पाऊस लागला नाही म्हणून मंदिरापाशी थोडावेळ विश्रांती करायचं ठरवलं. पण डोंगरावरच हवामान म्हणजे क्षणार्धात ऊन आणि क्षणात पाऊस. येणाऱ्या पावसाचा अंदाज लक्षात घेता गडावर आधी फेरफटका मारायचं ठरवलं आणि मग जेवून घेऊ म्हणून तिथून पटकन काढता पाय घेतला गडाच्या चौफेर फेरफटका मारायला निघालो. गडाच्या डाव्या बाजूस गेल्यावर आजपण दिसून येते ती म्हणजे गडाची तटबंदी व आजूबाजूची डोंगरराग. त्यावरूनच लक्षात येत की ह्या किल्ल्याचा उपयोग हा टेहळणीसाठी केला गेला असावा.

 तटबंदी

ऊन पावसाचा खेळ

निसर्गाचे बदलते रूप

हेच ते सुख!!!

             आजूबाजूचा निसर्ग अनुभवून आम्ही पुन्हा मंदिरापाशी आलो कारण एव्हाना पाऊस सुरू झाला होता. म्हणून मग जेवणासाठी म्हणून पाऊस थांबायची वाट पाहिली तास तो दहा मिनिटात थांबला पण तो दहा मिनिटांचा पाऊसच खूप सुखद अनुभव देऊन गेला. एव्हाना दीड वाजल्याकारणाने आम्ही जेवायला बसलो पोटभर जेवून पुन्हा परतीच्या वाटेने प्रवास सुरु केला. चढताना आणि उतरताना एक फरक होता तो म्हणजे पाऊस पडल्याने निसर्गाचे बदललेले रूप. येताना बरेच निसर्गरम्य देखावे समोर आले ते कॅमेरात टिपले

गोगलगाय

मोती

  इच्छा तिथे मार्ग 

एक थेंब

कावनईच्या प्रवेशद्वारातून दिसणारा गावाचा विस्तार

          अखेर म्हणतात ना ज्याचा शेवट गोड ते सारेच गोड आम्ही सुमारे साडेतीनच्या सुमारास पुन्हा पायथ्याशी आलो. गावात अजूनही त्या दर्ग्यापाशी मुलं आमची वाट बघत होती त्यांना खाऊ दिला आणि आम्ही  पुन्हा कसऱ्याच्या दिशेने रवाना झालो.

 BYE BYE BACHHA PARTY

           इतक्या वर्षातल्या नाशिकच्या प्रवासात प्रथमच कसाऱ्याहून ५.१७ ची लोकल मिळाली त्यामुळे ती पकडून लवकरच घर गाठलं

अजय ह्यावेळी ६.४० बरं का!!!😉

EXPLORE KAVANAI

त्रिंगलवाडी (TRINGALWADI)

          पावसाळा सुरू झाल्यावर रविवारच्या दिवशी घरी राहणं हे म्हणजे नुसतं पाप नसून हा एक गुन्हा आहे. हीच एक गोष्ट लक्षात ठेवून माणिकगड नंतर काय करायचं ह्याचा शोध सुरू झाला आणि छोटं-मोठं, छोटं-मोठं करता करता गाडी "त्रिंगलवाडी "जवळ येऊन थांबली. बऱ्याच दिवसापासून नाशिकच्या बाजूची भ्रमंती झाली नसल्याने मुद्दाम नाशिकला जायचं ठरवलं.

त्रिंगलवाडी

           कल्याण वरून सकाळी आठ वाजताची ट्रेन पकडून साडेनऊच्या सुमारास कसाऱ्याला पोहोचलो. नाश्ता वगैरे करून साडेदहाच्या सुमारास कसाऱ्याहुन त्रिंगलवाडीच्या दिशेने प्रवास सुरु केला. पाऊस सुरु असल्यामुळे कसारा घाटातच बरेच धबधबे दिसले. त्रिंगलवाडी म्हणजे इगतपुरीहुन सुमारे आठ किलोमीटरवर असणारं छोटंसं गाव. ट्रेक जरी त्रिंगलवाडी असला तरी त्याचं पायथ्याचे गाव म्हणजे "तळ्याची वाडी". भर पावसात ११.३० च्या सुमारास आम्ही गावात पोहोचलो. गावात पोहोचल्यावर गावचं निसर्ग डोळ्यात भरणारं होतं, पावसाळा असल्याने शेतातली कामे जोरात चालू होती. वाटेत काही गुराखी गुरांना घेऊन बाहेर पडले होते.

कसारा घाट

गावातली हिरवळ

गुराखी

                इकडे यायच्या आगोदर ऐकलं होतं धबधब्याच्या दिशेने जायचं आहे पण इकडे पोहोचल्यावर पाहिलं तर जिथे बघावं तिथे धबधबेच आहेत. त्यात त्रिंगलवाडी कुठे आहे तेच दिसत नव्हतं म्हणून गावातून गाईड घायचं ठरवलं.

कुठे जायचं नक्की???

                   मग मोठ्या माणसाला कोणाला तरी घेण्यापेक्षा गावातली लहान मुलं बरी पडतात म्हणून मग एका लहान मुलाला विचारलं येतो का?? तर तो खुश होऊन हो म्हणाला.  सोबत त्याची बहीण पण आली. पण त्यांच्या कडे ना छत्री होती ना रेनकोट. पण फक्त पैसे मिळणार म्हणून ह्या तुफान पावसात यायला तयार झाले त्या मुलाचं नाव देविदास आणि ताईचं नाव कल्पना. देविदासकडे पाहिलं तर तो बिचारा कुडकुडत होता पण त्याने पूर्ण प्रवासात एकदाही माघार नाही घेतली त्यांच्याकडे बघून एक गोष्ट नक्की लक्षात आलं की "आपल्याकडे आधीपासूनच अच्छे दिन आहेत ह्यांच्यापर्यंत ते पोहचण्याची गरज आहे". त्या दोघांकडे बघून मन भावुक झालं.

कल्पना आणि देविदास

              गडावर जाणाऱ्या वाटेची सुरुवातच ओढ्यातून झाली आमचा पूर्ण ग्रुप तो ओढा ओलांडून शेतातल्या वाटेला लागला. आजूबाजूचं निसर्ग सौंदर्य म्हणायचं झाला तर चहूबाजूंनी डोंगर आणि त्यावरून बेफामपणे कोसळणारे धबधबे. सगळं सौंदर्य कॅमेरात टिपून पुढे निघालो.

किल्ल्याकडे जाणारी पायवाट

                  किल्ल्याच्या पायथ्याशी असलेल्या जैन लेण्यांवरून लक्षात येते की  किल्ल्याची निर्मिती हि १० व्या शतकात झालेली असावी. पायथ्याशी असलेल्या ह्या लेणीमध्ये जैन धर्मगुरू पाहिले हे आसनस्थ असलेली एक गुहा आहे. आत किर्र काळोख असल्याने आतील वास्तू नजरेस पडत नाही पण गुहेच्या बाहेरील बाजूस असणारे कोरीवकाम आजही आपले लक्ष वेधून घेते. ह्या लेणीच्या बाहेर बरीच मोडकळीस आलेली शिल्पे दिसतात. काही काळ विसाव्यासाठी ही गुहा उत्तम आहे.

जैन लेणी

प्रवेशद्वार

प्रवेशद्वारावरील शिल्प

आतील बाजूस असलेले खांब

बाहेरील शिल्प

               तिथून डाव्या बाजूस पडणाऱ्या दिसणाऱ्या धबधब्याच्या दिशेने वर गेल्यास आपण गडाच्या दिशेने मार्गस्थ होतो. चालता चालता मध्येच मागे वळून पाहिल्यास गावचा सुंदर नजारा पहावयास मिळतो. पुढे थोडंस चालत गेल्यावर आपण एका पठारावर पोहोचतो तिथे पोहोचल्यावर समोर त्रिंगलवाडी व डाव्याबाजूस तळ्याची वाडी. इथे तुफान वारा असल्याकारणाने ५ मिनिटं थांबून पुढे निघालो.

 तळ्याची वाडी 

            पुढे जात असता दोन दगडाच्या मध्यभागी एक विंचू दृष्टीक्षेपात आला इतक्या वर्षात साप खेकडे हे येता जाता दिसायचे पण विंचू हा पहिल्यांदाच दिसला होता त्याचं परफेक्ट फोटो सेशन करून पुन्हा आपला प्रवास सुरु ठेवला.

            आता पुढे धुकं असल्याकारणाने आम्ही देविदास आणि कल्पनाच्या सोबत चालायचं  ठरवलं. गावकरी असल्याचा एकमेव फायदा म्हणजे त्यांना सोपे रस्ते चांगले माहिती असतात म्हणूनच गडावर जाण्यासाठी असलेल्या दोन रस्त्यांपैकी त्यातल्या त्यात चढण्यासाठी सोप्प्या असलेल्या वाटेवरून ते आम्हाला घेऊन गेले. वाटेत त्रिंगलवाडीच्या महाकाय खडकाच्या खाली बसण्यासाठी एक जागा दिसली तिथं २ मिनिटं शांत बसलो व पुढे निघालो.

 ऐसी आझादी और कहा??

धुक्यातला  त्रिंगलवाडी

ध्यानमंदिर  

            आता आली ती गडावर थेट वर जाण्याची असलेली वाट ती म्हणजे खडकात खोदून तयार केलेल्या पायऱ्या. सुरवातीला खडतर असणाऱ्या ह्या पायऱ्यांची नंतर आपल्याला सवय होते. धुकं असल्याकारणाने सुरवातीला पायऱ्याचं वरचं स्वरूप काहीच दिसत नव्हतं म्हणजे खऱ्या अर्थाने ते सगळ्यासाठी चकित करणारं होतं. त्या पायऱ्यांची उंची म्हणजे चालताना गुडघे छातीपर्यंत पोहोचतात. पायऱ्या संपल्यावर हनुमानाची एक भव्य कलाकृती डोळ्यासमोर उभी ठाकली. गडद भगव्या रंगात रंगवलेल्या ह्या हनुमानाच्या मूर्तीचं तेज डोळ्यात भरतं.

जाण्यासाठी असणारी पायऱ्यांची वाट

जय हनुमान      

 गडाचं मुख्य प्रवेशद्वार 

              शेजारीच गडाचं मुख्य प्रवेशद्वार आहे त्यातून प्रवेश केल्यावर आपण थेट गडाच्या आवारात प्रवेश करतो. त्यापुढे चालत गेल्यावर डावीकडे असणार्‍या किल्ल्याच्या सर्वोच्च माथ्याकडे जाणारी पायवाट दिसते. ह्यावाटेवरून गेल्यावर सर्वात वरती एक शंकराचे मंदिर लागते. त्या मंदिराचे दर्शन घेतले. एव्हाना एक वाजल्याकारणाने भोजनाची वेळ झाली होती म्हणून आम्ही सगळे व कल्पना आणि देविदास ह्यांना सुद्धा आमच्या सोबत जेवायला बसवले.

सर्वोच्च माथा

महादेवाचं मंदिर

हर हर महादेव

               देविदासच्या थंडीमुळे कुडकुडणाऱ्या शरीराकडे बघून पडणाऱ्या पावसाकडे बघून सुद्धा राग येत होता. त्यांना पोटभर जेवायला देऊन आम्ही पुन्हा परतीच्या वाटेला लागलो येताना आमच्याकडे बराच वेळ असल्याने आरामात खाली उतरण्याचा निर्णय घेतला  परतीचा प्रवास  वेगळ्या वाटेने असल्याने उतरताना  एका बाजूस एक धान्याचे कोठार दिसले व पुढील बाजूस उतरण्यासाठी असणाऱ्या पायऱ्या. ह्या पायऱ्यांच्या बाजूसच एक धबधबा होता तिथे तोडा वेळ घालवून  व निसर्गाचा पूर्ण आस्वाद घेऊन सुमारे तीन वाजताच्या सुमारास आम्ही पुन्हा तळ्याच्या वाडीत उतरलो.

धान्याचं कोठार

छोटेखानी गुहा

धमाल , मजा आणि मस्ती

           देविदास व कल्पना ला त्यांचं मानधन देऊन आम्ही पुन्हा कसऱ्याच्या दिशेने रवाना झालो कसाऱ्याला येऊन कडक कॉफी घेतली आणि पुन्हा संध्याकाळचा नाष्टा करून साडेसहाची लोकल पकडली. गप्पा मारत मारत साडेसात वाजता पुन्हा घरी परतलो.

अजय साडेसात बरं का!!!😜😜

PIC OF THE DAY